•         سلولهای بنیادی جدا شده از مغز استخوان

•         Hyematopoietic stem cells

•         Messenchymal stem cells

•         Endothelial progentior cells

Messenchymal stem cells

v    سلول مزانشیمی نوع سلول بنیادی بالغ بوده وبرای نخستین بار توسط Friedenstein وهمکاران )1974(؛

v    از مغز استخوان جدا گردید. این محققین با توجه به شکل فیبروبلاستی و خاصیت تشکیل کلون، نام واحد تشکیل دهنده کلونی – فیبروبلاست(Colony forming unit fibroblast)، را برآن نهادند

v    سالها بعد محققین پرتوان بودن آنها را در تمایز به استخوان، غضروف، چربی و سلول عضلانی به اثبات رساندند.سلولهای فیبروبلاستی مغز استخوان درطی سالها به تدریج با اسامی دیگری از قبیل سلولهای داربستی مغز استخوان(Marrow stromal cell ,MSC)، سلولهای پروژنیتور مغز استخوان(

v    Marrow progenitor cell,MPC) سلولهای فیبروبلاستی مغزاستخوان(MSf,Marrow stromal fibroblast) و سلولهای بنیادی مزانشیمی(Messenchymal stem cells)نیز خوانده شده اند.

Messenchymal stem cells  

v    بیشتر رفتارهای کاری روی سلولهای بالغین روی Mscsهای موجود در استرومای مغز استخوان فوکوس شده است . این سلول مارکرهای مخصوص 133CD49a,C را دارا هستند و در منطقه پری واسکلار مغز استخوان یافت می شوند و ممکن است که به اوستئوبلاستی که هم منطقه با Hscs است تبدیل گردد و این سلولها می توانند فاکتورهای رشد و Cytokineها را ترشح کنند که عاملی هستند در شروع تمایز سلولهای Hscs

v    سلولهای بنیادی مزانشیمی بدست آمده از مغز استخوان یا سایر بافتها لاینهای سلولی مزودرمی گوناگونی را ایجاد می کنند که  در استئوژنز، آدیپوژنز، تشکیل غضروف و ماهیچه درگیر هستند و تولید استئوبلاست، اوستئوسیت، آدیپوسیت، کندروسیت، میوبلاست، و میوسیت را تحت شرایط کشتی مناسب در  Invitro,Invivoباعث می گردند.

v    Mscsها همچنین از طریق تاثیر فاکتورهای رشد مخصوص و Cytokineها نیز می توانند تمایز پیدا کنند به فیبروبلاست، سلول عصبی، سلول ریوی، سلولهای پانکراسی، سلول اپی تلیوم و کاردیومیستها درInvitro,Invivo

Messenchymal stem cells  وکاربرد درمانی آن

v    MscsوEpcs  در مراحل احیا بافتی مثل استخوان، غضروف، تاندون، ماهیچه، چربی، مغز، شش، قلب، پانکراس، کلیه، چشم نقش دارند.  بنابراین این سلولهای بنیادی در درمان اختلالات سخت انسانی مثل Osteogenesis imperfecta،atherosclerotic lesions،  ischemic cardiovascular،muscular disease  ایفا نقش می کنند.