ما
معمولاً به کرمهاي خاکي توجه نمي کنيم اما آنها براي خاکهايي که ما به
مصرف ميرسانيم بسيار مهم هستند. همچنان که اين موجودات در خاکهاي زير
زمين حرکت ميکنند، باعث انتقال و مخلوط شدن هوا با خاک ميشوند. اين هوا
رشد گياهان موجود در خاک را آسانتر ميسازد. کرمهاي خاکي به پوسيدن مواد
در خاک کمک کرده و براي بسياري از جانوران غذا فراهم ميکنند. اگر شما تا
به حال ماهيگيري کرده باشيد، احتمالاً ديده ايد که ماهيها در جستجوي
کرمها هستند يا شايد تا به حال مشاهده کرده ايد که يک سينه سرخ چگونه يک
کرم خاکي را از زمين بيرون ميکشد.
کرمهاي
خاکي روزانه به اندازه وزنشان خوراک ميخورند و بيرون ميدهند و اين کودي
بي همتا براي تقويت خاک به شمار ميرود. از سودمنديهاي ديگر آنها اين است
که آنها با سوراخ کردن زمين آب و هوا را در زمين پخش ميکنند و اين براي
رشد گياهان بسيار سودمند است.
آزمايشهاي انجام شده نشان داده است
که خاکهاي قالب ريزي شده توسط کرمهاي خاکي به طور ميانگين تا حداکثر 4 يا
5 برابر بيشتر از خاکهاي معمولي داراي پتاسيم هستند. خاکي که از لوله
گوارش کرم عبور کرده باشد تقريباً 7 برابر بيشتر نيتروژن خواهد داشت. عمل
کرم خاکي فقط مانند يک دستگاه زهکشي خوب بهبود بخشيدن به فرايند گردش آب و
هوا نيست، بلکه مواد معدني و آلي را نيز مخلوط ميکند. همچنين آنها
کارخانههاي بسيار کوچک کودسازي هستند که بدون هيچ هزينهاي براي کشاورز به
کار خود ادامه ميدهند. اين عمل بدون نياز به سوخت فسيلي انجام ميشود و
هيچ حمل و نقلي در آن دخيل نيست. اما با وجود همه پديدههاي حياتي خاک،
آنها مخلوقات حساسي هستند و در مقابل کاربرد سموم و کودهاي مهاجم شيميايي
زنده نمي مانند.
ريشهها اغلب، سوراخها را تعقيب ميکنند و از مواد
غذايي در دسترس، در گوشه و کنار خود تغذيه ميکنند. يک حقيقت شگفت انگيز
اين است که ريشهها اغلب به اندازه ? ميلي متر درجستجوي قالب کرم (مسير حفر
نقب کرم) هستند. حتي اگر ريشه مجبور به رشد به سمت بالا باشد اين اتفاق رخ
ميدهد. علت آن است که کرمهاي خاکي (يا ميکروبهاي موجود در داخل روده
آنها) غلظت فاکتورهاي رشد و ويتامينها را در تونل (نقب) افزايش ميدهند.
نقبهاي زيرزميني کرمهاي خاکي به افزايش کانيهاي لايه Aنسبت به لايههاي Bو C کمک ميکند. ضمناً لايههاي تحتاني با مواد آلي لايههاي فوقاني Aو Oغني ميشوند. اين درهمآميزي به علاوه افزايش اکسيژن و نفوذ آب به لايههاي پاييني، ضخامت خاکهاي فوقاني را افزايش ميدهد.
کرمهاي
خاکي در خاک عملکردهاي منحصر به فردي دارند. نقبهاي بزرگ آنها اجازه
ميدهد که آب باران به راحتي وارد خاک شود و ميزان سرعت نفوذ آب در خاک
افزايش يابد. اين عمل مانع از شستشوي خاک ميشود و به آب اجازه ميدهد تا
وارد ناحيه ريشهها شود و مورد استفاده گياهان قرار گيرد. نقبهاي آنها
همچنين اجازه ميدهد که ريشههاي گياهان به راحتي از خلال خاک عبور کند و
به فضاي جديدي راه يابد، خاکهايي که توسط کرمهاي خاکي عمل آمده باشند
داراي ساختار گل مانند پايداري هستند که احتمال جابجايي آن توسط باد کمتر
است.
نقش کرمهاي خاکي به همان اندازه داراي ويژگيهاي منفي نيز
است. در مناطق خاصي گونههايي معرفي شده است که بر سر کرمهاي خاکي بومي
رقابت دارند. اين مسئله زندگي توفيق آميز، بلکه بقاي گونههاي بومي را با
مشکل رو به رو ميسازد. لذا در بسياري اوقات گونههاي بومي در مناطق مجزاي
کوچکي به سر ميبرند. بسياري از کرمهاي خاکي که ما ميبينيم در اروپا
معرفي شده اند. اين لزوماً يک رويه منفي نيست اما مشکلاتي را هم به دنبال
دارد. يک مثال توده فضلهاي است که مربوط به Lumbricus terrestrisدر
غرب کانادا است که باعث شده خاکهايي با موادي با منشاء آهکي چيره شوند.
نقب زنيهاي عميق اين گونه تودههاي فضله سفت به هم چسبيدهاي ميسازد. اين
نقب زنيها، زير خاک (Subsoil) سفت را در معرض خشک و خيس شدن قرار ميدهد که اين ماده را بسيار سخت ميکند.
موضوعات مرتبط:
خواندنیهای جالب